ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးဆိုင္ရာ ဥပေဒ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား မွ ဥပေဒ ေကာက္ႏွဳတ္ခ်က္

ဟိုတေလာက မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္တိုက္မွာ စာအုပ္ေတြ ေမႊေႏွာက္လွန္ေလွာရင္း ဒီစာအုပ္ေဟာင္းကေလး ကိုေတြ႕မိတာပါ၊ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ၊ ဘာသာကူးေျပာင္းဥပေဒ ေတြ အေၾကာင္း ေသာေသာညံညံ ျဖစ္ေနတဲ့ အခိုက္အတန္႕မွာ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ရွာေဖြေတြ႕တာပဲ ထင္ပါရဲ႕၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အျပည့္အ၀ အကာအကြယ္ေပးထားတဲ့၊ လက္ရွိမွာ လည္း ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒ နဲ႕ အတူ သက္၀င္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ဗုဒၵဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ခံမွဳ အက္ဥပေဒ ကို  ေကာက္ႏွဳတ္ျပီး ေဖၚျပေပး လိုက္ပါတယ္။

ရာဇ၀တ္တရားသူၾကီးေဟာင္း၊ စာေရးဆရာ၊ ေရွ႕ေနၾကီး ဦးျမင့္ေအာင္ BA, BL Dep ေရးသားျပဳစုတဲ့ ဒီစာအုပ္ဟာ အေတာ့္ကိုျပီးျပည့္စုံတဲ့ စာတစ္အုပ္ျဖစ္တဲ့အျပင္ ၊ ဥပေဒေရးရာ နဲ႕ မရင္း မကၽြမ္း၀င္တဲံ သာမန္ ျပည္သူေတံ သာမန္ အမ်ိဳးသမီး ေတြ အတြက္ အလြယ္တကူ ဖတ္ရွဳ ေလ့လာ နားလည္ သေဘာေပါက္ျပီး မိမိ ကိုယ္ မိမိ ကာကြယ္ ႏိုင္ဖို႕ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ စာတစ္အုပ္လို႕ ေလ့လာမိပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာ ၃၂၈ မ်က္ႏွာ မွာ အပိုင္း ၃ ပိုင္း ခြဲျပီး ျပဌာန္းခ်က္၊ စီရင္ထုံး၊ မွဳခင္းမ်ားနဲ႕ ဥပေဒ က်င္းထုံးေတြ အေၾကာင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႔ျပည့္ျပည့္စုံစုံပါ၀င္တဲ့ ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ပထမ အၾကိမ္အျဖစ္ အုပ္ေရ ၃၀၀၀ ကို တန္ဖိုး ၁၀ က်ပ္နဲ႕ ထုတ္ေ၀ခဲ့တာပါ။

ကိုယ့္အလုပ္ထဲက အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ကိစၥေတြမွာပါ အသုံးတည့္ ပညာျဖန္႕ေ၀လို႕ရတဲ့ အတြက္ သမီး တစ္ေယာက္ ကိုမုန္႕ေကၽြးျပီး ျပန္ကူး ရိုက္ခိုင္းခဲ့တာပါ။

အမ်ိဳးေစာင့္ေရးဥပေဒေပၚထြက္လာေရး ေသြးနီး တက္ၾကြေနသူမ်ားအတြက္ေရာ၊ အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒအေပၚ စိုးရိမ္ေသာ က ေရာက္ေနသူမ်ားအတြက္ပါ  စဥ္းစာစရာေတြ ရေစဖို႕ ရည္ရြယ္ မွ်ေ၀ပါတယ္။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ဘာသာျခားမ်ား၏ အိမ္ေထာင္ေရးျပဌာန္းခ်က္ဥပေဒ။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္မတိုင္မွီအေျခအေန

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ေရွးခတ္ဓမၼသတ္မ်ားအရ၄င္း၊ တည္ဆဲဓေလ့ထံုးထမ္းအရ၄င္း၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာအမ်ိဳး သမီးမ်ားႏွင့္အမ်ိဳးသားမ်ားတုိ႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ၾကသူ ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း အတြက္ပိတ္ပင္တားျမစ္ျခင္းမရွိေပ၊ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္လက္ထပ္ထိမ္းျမားေရးကိုဘာသာေရး ပတ္သက္သည္ဟုမယူဆေပ၊ လူမွဳေရး၊ေလာကီေရးသက္သက္ျဖစ္၍ေလာကုတၱရာပိုင္းႏွင့္ေရာေထြး စပ္ယွက္ျခင္းမျပဳၾကေပ။ ဤသို႔ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ သီးျခားျပဌာန္းေသာ ဥပေဒမွာ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မတိုင္မီအတြင္း တိက်စြာလိုက္နာရန္ ျပဌာန္းျခင္းမရွိသျဖင့္ ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ လက္ ထပ္ၾကေသာျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအဖို႔၄င္းတို႔ယူသည့္ ဘာသာျခားေယာက်္ားတို႔၏ျပဌာန္း ထားေသာ ဥပေဒအရ လိုက္နာၾကရျခင္းေၾကာင့္ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမွ လင္ျဖစ္သူ၏ ဘာသာသို႔ေျပာင္းရျခင္း န္ျမန္မာဓမၼသတ္ႏွင့္ ဓေလ့ထံုးထမ္းအရ ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ သားသမီးထိန္းသိမ္းခြင့္စသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားမွာလည္း မရႏိုင္ဘဲ ဘာသာျခင္း၏ ဥပေဒအရသာ ရရွိျခင္းျဖင့္ အဖက္ဖက္မွ နစ္နာမွဳမ်ားရွိခဲ့ေပသည္။ ထို႔ထက္ပိုဆိုးသည့္အခ်က္ကားျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ တရား၀င္ဇနီးမ်ားမျဖစ္ႏိုင္ၾကဘဲ အေပ်ာ္မယားအျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိႏိုင္ၾကသည္ျဖစ္ရာမ်ားစြာယူႀကံဳးမရျဖစ္ ဘြယ္ရာ ေကာင္းလွေပသည္။

ေရွးစီရင္ထံုးမ်ားအရ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပရမည္ဆိုလွ်င္-

(က) မဟာေမဒင္ ဘာသာ၀င္ႏွင့္လက္ထပ္ျခင္း- ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးသည္ မဟာေမဒင္ဘာသာသုိ႔ကူးေျပာင္း၍ မဟာေမဒင္ထံုးထမ္းအရ လက္ထပ္ျခင္းမျပဳက တရားမ၀င္ဟူ၍၄င္း၊ မဟာေမဒင္ဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္း၍ လက္ထပ္ေသာျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးသည္ လက္ထပ္ျပီးသည့္ေနာက္တြင္ မဟာေမဒင္ဘာသာကို စြန္႔ပစ္၍ ဗုဒၶဘာသာသို႔ျပန္လည္ကူးေျပာင္းပါက ထိမ္းျမားျခင္းမွာ ရံုးမိန္႔မလိုဘဲ အလိုလိုပ်က္ျပယ္သြားသည္ဟု၄င္း၊ မဟာေမဒင္ဘာသာႏွင့္ဆန္႔က်င္ေသာ စကားမ်ားကို ေျပာျခင္း သို႔မဟုတ္ မဟာေမဒင္ဘာသာမွတပါး အျခားဘာသာမ်ားသို႔ ယံုၾကည္သည့္စကားမ်ားေျပာဆိုျခင္းက ဘာသာကူးေျပာင္းသည္ဟု ယူဆႏိုင္သည္ဟု၄င္း၊ မဟာ ေမဒင္ဘာသာ၀င္တေယာက္၏ အေမြအႏွစ္ကို မဟာေမဒင္ဘာသာ၀င္ မဟုတ္သူက ဆက္ဆံခြင့္မရွိဟု၄င္း စသည္ျဖင့္ စီရင္ထံုးဖြဲ႕မွဳမ်ားရွိခဲ့ေပသည္။

(ခ) ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ႏွင့္ လက္ထပ္ျခင္း- ဇာတ္ေလးမ်ိဳးရွိသည့္ ဟိႏၵဴမ်ားႏွင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ ၀င္အမ်ိဳး သမီးမ်ားသည္ တရား၀င္လက္ထပ္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ဟု၄င္း၊ ပန္ခ်မာ ေခၚဇာတ္၀င္ ဟိႏၵဴမ်ားႏွင့္ေပါင္း သင္း ရာ၌မူ ၄င္းဟိႏၵဴသည္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး၏ခ်က္ျပဳတ္ေသာ ထမင္းဟင္းမ်ား စားျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မ်ားသုိ႔သြားျခင္း၊ အမ်ားက လင္မယားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းျဖစ္ကမူ တရား၀င္လင္ မယားျဖစ္သည္ဟု၄င္း၊ ကေလး ၆ ေယာက္ ရထား၍ ဇာတ္မပ်က္ဘဲ သီးျခားစားေသာ ဟိႏၵဴလင္ေယာ က်္ားမွာမူ ဟိႏၵဴတရားဥပေဒႏွင့္သက္ဆိုင္ျပီး တရား၀င္လင္မယား မဟုတ္ဟု၄င္း စသျဖင့္ စီရင္ထံုးဖြဲ႕ မွဳမ်ားရွိခဲ့ေပသည္။

(ဂ) ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ႏွင့္လက္ထပ္ျခင္း- ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ရာ၌ျမန္မာဗုဒၶဘာ သာ၀င္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ရန္ မလိုဘဲ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ရွိေပသည္၊ သို႔ရာတြင္ ခရစ္ယာန္အေနျဖင့္ ေသတမ္းစာေရး၍ ထားခြင့္ရွိရကား ယင္းေသတမ္းစာပါအတိုင္း အေမြဆက္ခံမွဳဥပေဒ အရ လိုက္နာရသျဖင့္ ေသတမ္းစာတြင္ အခြင့္အေရးမေပးထားပါက တရား၀င္လင္မယားျဖစ္သည့္ တိုင္ေအာင္ ခံစားခြင့္မရွိႏိုင္ေပ။

(ဃ) တရုပ္ႏွင့္လက္ထပ္ျခင္း-ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ တရုတ္ကြန္ျဖဴရွပ္ဘာသာ၀င္တုိ႔ လက္ထပ္ႏိုင္ခြင့္ရွိရာတြင္ တရုတ္အမ်ိဳးသားအေနျဖင့္ ထိမ္းျမားမွဳ၌ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးထမ္းဥပေဒႏွင့္ မသက္ဆိုင္ ေစလိုပါက ၄င္း၏ တရုပ္ဓေလ့ထံုးထမ္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တည္ဆဲ တရားဥပေဒက့ဲသို႔ အတည္ျဖစ္လ်က္ ရွိျခင္း၊ ၄င္းထံုးထမ္းသည္ျမန္မာဓေလ့ ထံုးထမ္းဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနျခင္း၊ ၄င္းဓေလ့ထံုးထမ္းေၾကာင့္ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးအေပၚ မတရားမွဳမျဖစ္ျခင္းကို ထင္ရွားေအာင္ျပႏိုင္ ရမည္ ဤသို႔မျပႏိုင္ပါက ျမန္မာဓေလ့ထံုးထမ္းဥပေဒကို လုိက္နာရမည္ဟု မရင္ျမႏွင့္တန္ေယာက္ (၅ ရန္ကုန္ ၄၀၆ စံုညီခံု မွ အဆံုးအျဖတ္ ေပးထားေပသည္။

၂။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ဆံမွဳ အက္ဥပေဒ ျပဌာန္းျခင္း-

(Burma Laws Act)ျမန္မာႏိုင္ငံ တရားဥပေဒမ်ားဆိုင္ရာ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၃- အရ ထိမ္းျမားလက္ထပ္မွဳ ကိစၥမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒ အရ ဆံုးျဖတ္သင့္သည္ဟု ျပဌာန္းထားေပသည္ အမွန္စင္စစ္အားျဖင့္ ဘာသာျခင္းေယာက်္ားမ်ားႏွင့္ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားလက္ထပ္ျခင္း ျပဳပါ ကျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာတရားဥပေဒအရသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးသင့္ေပသည္။ (Lex Loci Contractus) ပဋိညာဥ္ျပဳရာ တိုင္းျပည္၏ တရားဥပေဒႏွင့္အညီ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရား ဥပေဒႏွင့္အညီျဖစ္ေသာ တရားမွ်တမွဳ၊ သာသနာညီမွ်မွဳႏွင့္ေကာင္းေသာေစတနာအရျဖစ္ေစ ၊ ဘာသာျခားႏွင့္ လက္ထပ္သည့္ ကိစၥမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ေပးသင့္ေသာ္လည္း အထက္ေဖၚျပပါအတိုင္း ဘာသာျခားျဖစ္သူ၏ လက္ထပ္မွဳဥပေဒ အရသာ ဆံုးျဖတ္ေပးခဲ့ျခင္းျပဳသည္ျဖစ္ရာ ႏိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူ ဘာသာျခင္းမ်ား၏ ဖိႏွိပ္မွဳတရပ္ဟုပင္ ယူဆ ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။

          ၁၈၇၂- ခုႏွစ္တြင္ ဘာသာမတူသူမ်ား၏ ထိမ္းျမားခြင့္အတြက္ အထူးထိမ္းျမားမွဳအက္ဥပေဒ (Special Marriage Act) ကို ျပဌာန္းခဲ့ေသာ္လည္း၊ လက္ထပ္ႏိုင္ သည့္ အရည္အခ်င္းကိုသာ သတ္မွတ္ေပးျပီး အခြင့္အေရး ပိုင္းတြင္မူ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာအတိုင္းမဟုတ္သျဖင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္နစ္နာျမဲနစ္နာခဲ့ရသည္။ ၁၉၃၂ တြင္ ယင္းဥပေဒကို အနည္းငယ္ မွ် ျပင္ဆင္ေပ   ေသာ္လည္း ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ ဥပေဒအရ စီရင္ပိုင္ခြင့္မရွိသျဖင့္ မည္သို႔မွ် အက်ိဳး သက္ေရာက္ျခင္း မရွိ ျဖစ္ေပသည္။ ၁၉၃၉ - ခုႏွစ္တြင္ ပါလီမန္၌ ဦးသာဆိုင္ဆိုသူ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္က လက္ ထပ္မွဳတြင္ ျပည္တြင္းတရားဥပေဒအရ ဆံုးျဖတ္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပ အေရးဆိုသျဖင့္ ၁၉၃၉ -ခု၊ ျမန္မာဗုဒၶ ဘာ သာ၀င္အမ်ိဳးသမီးမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ခံမွဳ အက္ဥပေဒကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ၁. ၄. ၄၀ မွ စ ၍ အတည္ျပဳ ျပဌာန္းေပးခဲ့ေပသည္။ ယင္းဥပေဒအရ လင္ျဖစ္သူ ဘာသာျခား၏ ဥပေဒအရ စီရင္ပိုင္ခြင့္ မရွိေတာ့ေပ၊ သို႔ရာတြင္ ဥပေဒမွာ ဒုတိယကမၻာစစ္ေၾကာင့္ လူသိနဲျပီး မည္သို႔မွ အက်ိဳး သက္ ေရာက္ေအာင္ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ရျပန္သည္။ သို႔ျဖင့္ျမန္မာဗုဒၶဘာ သာ၀င္ အမ်ိဳး သမီးမ်ား အတြက္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဘာသာျခားႏွင့္ လက္ထပ္ၾကရာတြင္ ဤဥပေဒ၏ အႏွစ္သာ ရကိုမသိၾကရ၍ မိမိတို႔၏ ဘာသာကို စြန္႔လြတ္ၾကရသည္ သာမက မိမိတို႔၏ သားသမီးမ်ားပါ ဘာ သာျခားမ်ား ျဖစ္ကုန္ၾကရေတာ့သည္။

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ လြတ္လပ္ သည့္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ ျပီးသည့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယခင္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ဥပေဒကို ဖ်က္ သိမ္းျပီးျမန္မာဘာသာျဖင့္ ၁၉၅၄-ခုႏွစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ ခံမွဳအက္ဥပေဒကို အတည္ျပဳေပးခဲ့ေလသည္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ခံမွဳ အက္ဥပေဒ

(၁၉၅၄) ခုႏွစ္၊ အက္ဥပေဒအမွတ္ ၃၂)

ေအာက္ပါအတိုင္းအက္ဥပေဒျပဌာန္းလိုက္သည္။

၁။ ဤအက္ဥပေဒကုိ ၁၉၅၄ - ခုႏွစ္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမမ်ား၊ အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ခံမွဳ အက္ဥပေဒဟု ေခၚရမည္။

၂။ ဤအက္ဥပေဒတြင္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ေရွ႕ေနာက္ စကားတို႔၏ အဓိပၸါယ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ မဆန္႔က်င္လွ်င္-

          (က) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမဆိုသည္မွာ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္သည့္ျပင္၊ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ေသာ ေမြးဖြားေသာ မိန္းမကိုဆိုလိုသည္။ ခ်ြင္းခ်က္၊   ၊ သို႔ရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာကိုး ကြယ္ေသာ မိဘတို႔မွ ေမြးဖြားေသာ မိန္းမ တစ္ဦးသည္ ဤအက္ဥပေဒ စတင္အာဏာမတည္မီက အျခားဘာသာတစ္ခုခုသို႔ အထင္အရွားကူးေျပာင္း၍ ထိုအျခား ဘာသာကုိကိုးကြယ္လ်က္ရွိလွ်င္ ထိုမိန္းမသည္ ဗုဒၶဘာသာကိုးကြယ္ေသာ မိဘတို႔မွေမြးဖြားသည္ဟူေသာ အေၾကာင္းသက္သက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိန္းမျဖစ္သည္ဟု မမွတ္ယူရ။

          (ခ ) မွတ္ပံုတင္အရာရွိဆိုသည္မွာ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားမွဳမွတ္ပံုတင္အရာရွိကို ဆိုလိုသည္။

 ၃။ (၁)ရြာသူႀကီးအားလံုးသည္ ဤအက္ဥပေဒအရထိမ္းျမားမွဳမွတ္ပံုတင္အရာရွိမ်ားျဖစ္ရ မည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ မိမိသင့္ေတာ္သည္ ထင္ျမင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို ရြာသူႀကီးမရွိ သည့္ေဒသ အတြက္ ထိမ္းျမားမွဳ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိအျဖစ္ ခန္႔ထားႏိုင္သည္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိမ်ားအား အေၾကာင္း ၾကားစာ ပံုစံမ်ားႏွင့္ ထိမ္ျမားမွဳ သက္ေသခံ မွတ္ပံုတင္စာအုပ္မ်ားကို ေပးအပ္ထားရမည္။

                   (၂)မွတ္ပံုတင္အရာရွိအားလံုးသည္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။

      ၄။  အျခားတည္ဆဲ တရားဥပေဒမ်ားတြင္ေသာ္၄င္း၊ တရားဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာရွိေသာ ဓေလ့ထံုးစံ မ်ား တြင္ေသာ္၄င္း မည္သို႔ပင္ ဆန္႔က်င္လ်က္ရွိေစကာမူ ဤအက္ဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္မိန္းမႏွင့္ ထိုမိန္းမ၏ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ေသာ လင္ေယာက်္ားတိုင္းအေပၚ၌ အာဏာသက္    ေရာက္ရမည္။

    ၅။       လူပ်ိဳေဘာ္၀င္ျပီးျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ေသာ ေယာက်္ားတစ္ဦးႏွင့္ အသက္ ၁၄ ႏွစ္   ေအာက္ မငယ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမတစ္ဦးတို႔သည္ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္-

              (က) ႏွစ္ဦးလံုးမွာ စိတ္ေပါ့သြပ္သူမ်ားမျဖစ္ေစရ။

     (ခ ) အသက္(၂၀)မျပည့္ေသးသည့္ မိန္းကေလးျဖစ္လွ်င္ မိဘ၏သေဘာတူခ်က္ေသာ္၄င္း၊ မိဘတို႔ ေသဆံုးပါမူ အမွန္အုပ္ထိန္းသူ သို႔တည္းမဟုတ္ တရားဥပေဒအရ အုပ္ထိန္းသူရွိလွ်င္ အုပ္ထိန္း သူ၏ သေဘာတူညီ ခ်က္ကိုေသာ္၄င္း ရရွိျပီးျဖစ္ရမည္။

              (ဂ ) မိန္းမမွာ မျပတ္စဲေသာ တရား၀င္လင္ေယာက်္ား မရွိေစရ။

    ၆။       ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ ေယာက်္ားတစ္ဦးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမတစ္ဦး ထိမ္းျမားရန္ႀကံ ရြယ္ သည့္အခါ မိမိတို႔တစ္ဦးဦး ၁၄ ရက္ထက္မနည္း ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ေဒသဆိုင္ရာ မွတ္ပံုတင္ အရာ ရွိထံ ဇယားတြင္ ျပဌာန္းထားသည့္ပံုစံျဖင့္ မိမိတို႔တစ္ဦးဦးကအေၾကာင္းၾကားစာ ေပးပို႔ႏိုင္သည္။ အေၾကာင္း ၾကားစာပံုစံကို မွတ္ပံုတင္ အရာရွိထံ ေတာင္းယူက ရႏိုင္သည္။

   ၇။  ပုဒ္မ (၆)အရ အေၾကာင္းၾကားစာေပးသူသည္ အေၾကာင္းၾကားစာတြင္ ျပဌာန္းထားသည့္ ထုတ္ေဖာ္ ခ်က္ကို သက္ေသ(၂)ဦးႏွင့္ ထိမ္းျမားရမည့္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိတို႔ ေရွ႕တြင္ လက္မွတ္ထိုးရမည္။

    ၈။       (၁) မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္-

     (က) အေၾကာင္းၾကားစာ မိတၱဴတစ္ေစာင္ကို မိမိ၏ရံုးရွိ အမ်ားျမင္သာသည့္ေနရာ၌ ကပ္ျခင္းျဖင့္၄င္း၊

   (ခ) အေၾကာင္းၾကားစာ မိတၱဴတစ္ေစာင္ကို တရားမက်င့္ထံုး ဥပေဒအရ သမၼာန္စာမ်ား ႏို႔တစ္စာ မ်ား ေပးသည့္ နည္းအတိုင္း။

      (ကက) ထိမ္းျမားမည့္ မိန္းမအသက္ ၂၀ မျပည့္ေသးလွ်င္ ထိုမိန္းမ၏ မိဘသို႔တည္းမဟုတ္ အုပ္ထိန္း သူဆိုင္သင့္ အရာရာအားေပးျခင္းျဖင့္၄င္း။

  (ခ ခ) မိန္းမသည္ ေယာက်္ားတစ္ဦးႏွင့္ ထိမ္းျမားဘူးလွ်င္ ထိုေယာက်္ားအားေပးျခင္းျဖင့္၄င္း အေၾကာင္း ၾကားစာကိုေၾကျငာရမည္။ ခၽြင္းခ်က္- သုိ႔ရာတြင္ အေၾကာင္းၾကားစာ မိတၱဴေပးျခင္း ခံရမည့္သူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ ၏ေနရပ္သည္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိ၏စီရင္ပိုင္ခြင့္ အာဏာနယ္နမိတ္ျပင္ပတြင္ ရွိလွ်င္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ မိတၱဴတစ္ေစာင္ကို ထိုသူထံ စာပို႔တုိက္မွ Register ျပဳလုပ္၍ျဖစ္ေစ၊ လူလြတ္ ၍  ျဖစ္ေစ ေပးပို႔ႏိုင္ပါသည္။

  မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ျပဌာန္းထားသည့္ ပံုစံပါ မူလအေၾကာင္းၾကားစာေအာက္ေျခရွိ သက္ေသခံ လက္မွတ္တြင္ ဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရးသြင္းရမည္။

    ၉။       ထိမ္းျမားရန္ႀကံရြယ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားစာကို ပုဒ္မ ၆-အရ ေပးျပီးေနာက္ ၁၄ ရက္ၾကာ သည့္အခါ  ဤအက္ဥပေဒတြင္ ေနာက္၌ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ နည္းလမ္းအတိုင္း ႀကိဳတင္ကန္႔ကြက္ျခင္းမရွိလွ်င္ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိက သက္ဆိုင္သူ ႏွစ္ဦးကို ထိမ္းျမားေပးႏုိင္သည္။

  ၁၀။     အေၾကာင္းၾကားစာ ေပးထားသူတု႔ိ ထိမ္းျမားလွ်င္ ပုဒ္မ ၅ တြင္ ျပဌာန္းထားသည့္ စည္းကမ္း တရပ္ႏွင့္ ျဖစ္ေစ၊ အမ်ားႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ဆန္႔က်င္မည္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ မည္သူမဆို မွတ္ပံုတင္ အရာရွိထံ လိပ္တပ္လ်က္ ထိုသူတို႔အား ထိမ္းျမားျခင္းမျပဳေစရန္ စာေရးသားကန္႔ကြက္ႏိုင္သည္။

  ၁၁။     (၁) ကန္႔ကြက္လႊာရရွိေသာအခါ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ကန္႔ကြက္သူအား စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာရ တရားရံုးသို႔ ညႊန္ရမည့္ျပင္ ထိမ္းျမားျခင္းကိုလည္း ထိုအခါ၌ ထိုတရားရံုးဖြင့္လွစ္သည့္ေန႔မွ ၁၄ ရက္မွ် ေရႊ႕ဆိုင္းထား ရမည္။ သို႔ရာတြင္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ကန္႔ကြက္သူက ေလွ်ာက္ထားသည့္အခါ လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္း တရပ္ရပ္ ရွိသည္ဟု ထင္ျမင္လွ်င္ ထိုသို႔ထိမ္းျမားျခင္းကို ေနာက္ထပ္ ၁၄ ရက္ ထက္မပိုေသာ ကာလမွ် ထပ္မံေရႊ႕ ဆိုင္းႏိုင္သည္။

    (၂) ပုဒ္မခြဲ(၁)အရ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာ တရားရံုးသည္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိ၏ ရံုးတည္ရွိရာေဒသတြင္ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ၿမိဳ႕နယ္တရားမ တရားရံုး၊ သို႔တည္းမဟုတ္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ တရားမရံုးျဖစ္ေစရမည္။

        ၁၂။     (၁) အေၾကာင္းၾကားစာေပးထားသူတု႔ိ၌ ပုဒ္မ ၅ အရ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ ရွိ မရွိ အမိန္႔ခ်မွတ္ရန္ စီရင္ ပိုင္ခြင့္အာဏာရတရားရံုးသို႔ ကန္႔ကြက္သူက ေလွ်ာက္လႊာတင္သြင္းႏိုင္သည္။

        (၂) တရားရံုးက ထိုေလွ်ာက္လႊာရရွိေၾကာင္း သက္ေသခံ လက္မွတ္တစ္ေစာင္ကို ေလွ်ာက္ထားသူ

အားေပးရမည္။

       (၃) (က) တရားရံုးေပးသည့္ သက္ေသခံလက္မွတ္ကို မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံ ပုဒ္မ ၁၁၊ ပုဒ္မခြဲ(၁)အရ၊ ထိုအရာရွိခြင့္ျပဳထားသည့္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း တင္သြင္းလွ်င္ ထိုအေၾကာင္းၾကားစာေပးထားသူ၌ ပုဒ္မ ၅ အရ၊ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟူေသာအမိန္႔ကို တရားရံုးမွ မရသမွ်ကာလပတ္လံုး ထိုသူတို႔ကို ထိမ္းျမားမေပးရ။

        (ခ ) ထိုသက္ေသခံလက္မွတ္ကို မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံ ထိုအရာရွိ ခြင့္ျပဳထားသည့္အခ်ိန္ကာလ အတြင္း မတင္သြင္းလွ်င့္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ သက္ဆိုင္သူ ႏွစ္ဦးက ထိမ္းျမားလိုမူ ထိမ္းျမားေပးရမည္။   
    (၄) တရားရံုးသည္ ေလွ်ာက္လႊာတြင္ ပါရွိသည့္အခ်က္မ်ားကို၄င္း၊ ႏွစ္ဘက္အမွဳသည္မ်ားတင္ျပသည့္ သက္ေသခံခ်က္ကို၄င္း၊ အက်ဥ္းခ်ဳပ္နညး္ျဖင့္ စစ္ေဆးၾကားနာျပီးေနာက္ ထိုသူႏွစ္ဦး၌ ပုဒ္မ ၅ အရ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ ရွိ မရွိ ဆံုးျဖတ္ရမည့္ျပင္ ထိုသုိ႔ဆံုးျဖတ္သည့္အတိုင္းလည္း အမိန္႔ခ်မွတ္ရမည္။ ထိုအမိန္႔သည္ အျပီးသတ္ျဖစ္ရမည္။

        (၅) တရားရံုးသည္ မိမိခ်မွတ္ေသာ အမိန္႔၏ မိတၱဴတေစာင္ကို မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံခ်က္ခ်င္းပို႔ရမည္။

      (၆) (က) ထိုသူႏွစ္ဦး၌ ပုဒ္မ ၅ အရ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟု တရားရံုးက အမိန္႔ခ်မွတ္လွ်င္ မွတ္ပံု တင္အရာရွိသည္ ထိုသူတုိ႔က ထိမ္းျမားလိုမူ ထိမ္းျမားေပးရမည္။

           (ခ ) ထိုသူႏွစ္ဦး၌ ပုဒ္မ ၅ အရ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္မရွိဟု တရားရံုးက အမိန္႔ခ်မွတ္လွ်င္ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိသည္ ထိမ္းျမားမေပးရ။

         

    ၁၃။     ကန္႔ကြက္ျခင္းသည္ မသင့္ေလွ်ာ္သည့္အျပင္ သေဘာရိုးႏွင့္ကန္႔ကြက္ျခင္းလည္းမဟုတ္ဟု ပုဒ္မ ၁၂ အရ၊ ေလွ်ာက္လႊာတင္သြင္းရာ တရားရံုးထင္ျမင္လွ်င္ ၅၀၀ိ/-ထက္မပို သည့္ ေလွ်ာ္ေၾကးေငြကို ေလွ်ာက္ထားသူက ထိမ္းျမားမည့္သူႏွစ္ဦးအား ေပးေစရန္ စီရင္ႏိုင္သည္။

   ၁၄။     ဤအက္ဥပေဒအရ၊ ထိမ္းျမားျခင္းကို သေဘာတူခ်က္ ေပးရမည့္သူသည္ စိတ္ေပါ့သြပ္ေနလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိုသို႔သေဘာတူခ်က္ ေပးရမည့္သူ (မိဘမွတပါး)သည္ လံုေလာက္ေသာအေၾကာင္းမရွိဘဲ ထိမ္းျမား ျခင္းကို သေဘာတူခ်က္မေပးလွ်င္ ထိမ္းျမားလို႔သူတို႔သည္ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာရ တရားရံုး သို႔ ေလွ်ာက္လႊာျဖင့္ ေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္။

          ထိုတရားရံုးသည္ ေလွ်ာက္လႊာပါ အခ်က္မ်ားကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္းျဖင့္ စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ စစ္ေဆးေသာအခါ ထိုသူတို႔၌ ပုဒ္မ ၅ အရ၊ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟုထင္ျမင္လွ်င္ ထိမ္းျ မားႏိုင္ေၾကာင္း ကိုတရားရံုးေၾကျငာရမည္။ ထိုေၾကျငာခ်က္သည္ သေဘာတူခ်က္ေပးရမည့္သူက သေဘာတူခ်က္ေပးျပီးျဖစ္ ဘိသကဲ့သို႔ အက်ိဳး သက္ေရာက္ရမည္။

    ၁၅။     ပုဒ္မ ၉၊၁၂၊၁၄ တခုခုအရ ထိမ္းျမားေသာအခါ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ သက္ေသႏွစ္ဦးေရွ႕တြင္ သက္ဆိုင္သူတုိ႔ကို ထိမ္းျမားေပးရမည္။ ထိုသက္ေသတို႔သည္ ပုဒ္မ ၆ တြင္ ရည္ညႊန္းထားသည့္ ထိမ္းျမားမွဳ သက္ေသခံမွတ္ပံုစာအုပ္တြင္ အသိသက္ေသအျဖစ္ လက္မွတ္ထိုးရမည္။ ထိမ္းျမားျခင္းကို မည္သည့္နည္းျဖင့္မဆို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိမ္းျမားမည့္သူမ်ားသည္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိႏွင့္ သက္ေသမ်ားေရွ႕တြင္ ထိုသူကို ၾကားေလာက္ေအာင္ 'ကၽြန္ုပ္တို႔သည္ တရား၀င္လင္မယား အျဖစ္ေပါင္း ဖက္ပါမည္' ဟူ၍ ေျပာဆိုရမည္။

 ၁၆။     အထက္ပါအတိုင္း ထိမ္းျမားျပီးသည့္အခါ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ သက္ဆိုင္ေသာ အေၾကာင္း အရာ မ်ားကို ထိမ္းျမားမွဳသက္ေသခံစာအုပ္ဟု ေခၚတြင္သည့္ မွတ္ပံုစာအုပ္၌ မူရင္းထပ္တူေလးေစာင္ေရး သြင္းရမည္။ ထို မွတ္ပံုစာအုပ္သည္ ဤအက္ဥပေဒတြင္ ပူးတြဲထားသည့္ ဇယားပါပံုစံအတိုင္းျဖစ္ေစရ မည့္ျပင္၊ ထိုမွတ္ပံုစာအုပ္တြင္ ထိမ္းျမားသူတုိ႔က၄င္း၊ သက္ေသတုိ႔က၄င္း၊ မွတ္ပံုတင္အရာရွိက၄င္း လက္မွတ္ထိုးရမည္။

 ၁၇။     (၁) မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ သက္ေသခံလက္မွတ္တေစာင္ကိုလင္အား၊ အျခားတေစာင္ကို မယား အားေပးအပ္ရမည္။ အကယ္၍ မယားသည္ အသက္ ၂၀ မျပည့္ေသးလွ်င္ သူ၏မိဘအား၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အုပ္ထိန္း သူအား ေပးအပ္ရမည္။ တတိယတေစာင္ကို ပုဒ္မခြဲ(၂)ႏွင့္အညီ ခရိုင္၀န္ထံပို႔၍ စတုတၱတေစာင္ ကို သိမ္းထားရမည္။

       (၂) မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ပုဒ္မ ၆ အရ အေၾကာင္းၾကားစာရရွိလွ်င္ ထိုအေၾကာင္းၾကားစာကို၄င္း၊ ထိမ္းျမားမွဳသက္ေသခံလက္မွတ္တေစာင္ကို၄င္း၊ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အျခားစာတမ္းအမွတ္အသား အရပ္အရပ္ကို ၄င္း ထိမ္းျမားသည့္ေန႔မွ ရက္သတၱပတ္အတြင္း ဆုိင္ရာခရိုင္၀န္ထံသို႔ ျမိဳ႕နယ္အရာရွိမွ တဆင့္ ပို႔ရမည္။ ထို႔ျပင္ ဆိုခဲ့သည့္ စာတမ္းအမွတ္အသားမ်ားကို ထိမ္းျမားမွဳဆိုင္ရာ မွတ္ပံုစာအုပ္တြင္ တြဲထားရမည့္ျပင္၊ ခရိုင္၀န္ရံုးတြင္ အျမဲ သိမ္းထားရမည္။

 ၁၈။     ထိမ္းျမားမွဳ သက္ေသခံမွတ္ပံုစာအုပ္ႏွင့္ ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ အျခားစာတမ္းအမွတ္အသားမ်ားကို သင့္ေတာ္သည့္အခါမ်ား၌ ၾကည့္ရႈခြင့္ျပဳရမည့္ျပင္၊ ထိုစာတမ္းအမွတ္အသားမ်ား၏ တာ၀န္ခံမိတၱဴမ်ားကိုရ လိုေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားသည့္အခါ ခရိုင္၀န္သည္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌ သတ္မွတ္ထား သည့္ႏွဳန္း အတိုင္း အခေငြကို မိမိ အားေလွ်ာက္ထားသူက ေပးေဆာင္လွ်င္ ထုတ္ေပးရမည္။

၁၉။     ဤအက္ဥပေဒအရ၊ ထိမ္းျမားျခင္းႏွင့္ဆိုင္သည့္ စာတမ္းအမွတ္အသားမ်ား၏ တာ၀န္ခံမိတၱဴမ်ား တြင္  ပါရွိသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ မွန္သည္ဟု သက္ေသခံအျဖစ္ လက္ခံရမည္။  ေနာက္ထပ္ သက္ေသ ထင္ရွားျပ ရန္ မလို။

၂၀။ (၁) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ေယာက်္ားတဦးႏွင့္ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမတဦးတို႕ င္းဖက္ေန ထိုင္ ျပဳမူၾကပံုသည္ အကယ္၍ ထိုသူႏွစ္ဦးလံုး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာ လူမ်ိဳးခ်ည္းျ ဖစ္ ခဲ့ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼသတ္အရ လင္မယားအရာေျမာက္မည့္ေပါင္းဖက္ေန ထိုင္ျပဳမူၾကပံု မ်ိဳးျဖစ္လွ်င္ ထိုသူတု႔ိသည္ ထိုသုိ ႔ေပါင္း ဖက္စကပင္ ထိမ္းျမားခဲ့ၾက သည္ဟု မွတ္ယူရမည့္ျပင္၊ ထိုသူတို႔သည္ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမား ခဲ့ၾကသည္ဟုလည္း မွတ္ယူရမည္။

        (၂) ထိုလင္မယားသည္ စတင္ေပါင္းဖက္သည့္ေန႔မွစ၍ မည္သည့္အခါတြင္မဆို ဤအက္ဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္ရန္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံေလွ်ာက္ထားႏိုင္ပါသည္။ ထိုအခါ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ပုဒ္မ ၁၅ အရ လိုအပ္ သည့္အတိုင္း ထိုသူတုိ႔ကို မိမိက ထိမ္းျမားေပးဘိသကဲ့သို႔ ပုဒ္မ ၁၆ ႏွင့္ ၁၇ တြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္။

   (၃) ဤပုဒ္မပါျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ပုဒ္မခြဲ(၁)၌ ေဖာ္ျပထားသည့္ ေပါင္းဖက္ေနထိုင္ျပဳမူၾကပံုမ်ိဳးျဖင့္ ဤအက္ဥပေဒ စတင္အာဏာမတည္မီ ေျခာက္လကာလ အပိုင္းအျခားအတြင္း မည္သည့္အခါ တြင္မဆို ေပါင္းဖက္ လ်က္ရွိသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ သည့္ ေယာက်္ားတိုင္း အေပၚ၌ အာဏာသက္ေရာက္ ရမည္။

 ၂၁။     (၁) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမတဦးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ေယာက်္ားတစ္ဦးတုိ႔သည္ မိမိတို႔၏ ထိမ္းျမားျခင္းကို မွတ္ပံုမတင္ဘဲ ေပါင္းဖက္လ်က္ရွိလွ်င္ ထိုအေၾကာင္းကို ထိုမိန္းမေန ထိုင္ရာေဒသတြင္ စီရင္ပိုင္ခြင့္ အာဏာ ရွိသည့္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိထံ ထိုမိန္းမကျဖစ္ေစ၊ ထိုမိန္းမ၏အမိက သို႔တည္းမဟုတ္ အဘက သို႔တည္းမဟုတ္ အုပ္ထိန္းသူကျဖစ္ေစ၊ အျခားေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူ တဦးဦးကျဖစ္ေစ သတင္းေပးႏိုင္သည္။ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိသည္ သတင္းေပးခ်က္ကို ေရးမွတ္ထားရမည္ သို႔တည္းမဟုတ္ ေရးမွတ္ထားေစရမည္။ ထို႔ျပင္ ထိုသို႔ေရးမွတ္ထားသည့္ သတင္းေပးခ်က္အားလံုးကို သတင္းေပးသူက လက္မွတ္ထိုးရမည္။

 (၂) ထိုေနာက္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ထို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္သည့္ ေယာက်္ားတုိ႔ကို မိမိခ်ိန္းဆိုသည့္ေန႔ရက္တြင္ မိမိထံလာေရာက္ရန္ ဆင့္ေခၚရမည္။ ထိုသူႏွစ္ဦးလံုးက မိမိတို႔၏ ထိမ္း ျမားျခင္းကို မွတ္ပံုတင္လိုလွ်င္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ပုဒ္မ ၁၅ အရ လိုအပ္သည့္အတိုင္း ထိုသူတို႔ကို မိမိက ထိမ္းျမားေပးသကဲ့သို႔ ပုဒ္မ ၁၆ ႏွင့္ ၁၇ တြင္ သတ္မွတ္ထား သည့္အတိုင္းေဆာင္ရြက္ရမည္။ အကယ္၍တဦးဦးက ျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ဦးလံုးကျဖစ္ေစ မိမိတို႔၏ထိမ္းျမားျခင္းကို မွတ္ပံုမတင္လိုလွ်င္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ပုဒ္မ ၁၅ အရ လိုအပ္သည့္အတိုင္း ထိုသူတို႔ကို မိမိက ထိမ္းျမားေပးဘိသကဲ့သို႔ ပုဒ္မ ၁၆ ႏွင့္ ၁၇ တြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္။ အကယ္၍ တဦးဦးကျဖစ္ေစ ႏွစ္ဦးလံုးကျဖစ္ေစ မိမိတို႔၏ထိမ္းျမားျခင္းကို မွတ္ပံုမတင္လိုလွ်င္ သို႔ တည္းမဟုတ္ မလာေရာက္လွ်င္ ထိုမွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ပုဒ္မ ၁၁ တြင္ ရည္ညႊန္းထားသည့္ အစီရင္ခံစာေပးပို႔ရ မည္။ (၃) အျခားတည္ဆဲတရားဥပေဒမ်ားတြင္ မည္သို႔ပင္ပါရွိေစကာမူ ထိုတရားရံုးသည္ အစီရင္ခံစာ ရရွိ ေသာအခါ ထိုအမွဳသည္ နည္းလမ္းတက်စြဲဆိုသည့္ တရားမမွဳ ျဖစ္ဘိသကဲ့သို႔ ပုဒ္မခြဲ(၄) တြင္ ေဖာ္ျပ ထား သည့္ ႏွစ္ ဘက္အမႈသည္မ်ားကို၄င္း ထိုသူတို႔ တင္ျပခ်က္ အသက္ေသခံခ်က္ ကို၄င္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္း အားျဖင့္ စစ္ေဆး ၾကားနာျပီးေနာက္ ထိုမိန္းမႏွင့္ ထိုေယာက်္ားတို႔သည္ ပုဒ္မ ၂၀၊ ပုဒ္မခြဲ(၁)၏ အဓိပၸါယ္ အရ လင္မယားဟုတ္မဟုတ္ ဆံုးျဖတ္ရမည့္ျပင္ ဆံုးျဖတ္သည့္အတိုင္း အမိန္႔ခ်မွတ္ရမည္။ တရားရံုးသည္ စရိတ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ မိမိသင့္ေတာ္သည္ ထင္ျမင္သည့္အမိန္႔ကို ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။

(၄) (က) တဦးဦးက ထိမ္းျမားျခင္းကုိ မွတ္ပံုတင္မလိုသည့္ အမွဳတြင္ မွတ္ပံုတင္လိုသူအား တရားလိုဟူ၍၄င္း မွတ္ပံုမတင္လိုသူႏွစ္ဦးအား တရားခံဟူ၍၄င္း မွတ္ယူရမည္။

   (ခ ) ႏွစ္ဦးလံုးက ထိမ္းျမားျခင္းကို မွတ္ပံုမတင္လိုသည့္အမွဳတြင္ ဆိုင္ရာသတင္းေပးသူအား တရားလို ဟူ၍၄င္း မွတ္ပံုမတင္လိုသူႏွစ္ဦးအား တရားခံဟူ၍၄င္း မွတ္ယူရမည္။

(၅) တရားရံုးသည္ မိမိခ်မွတ္ေသာအမိန္႔၏ မိတၱဴတေစာင္ကို မွတ္ပံုတင္အရာရွိခံသို႔ ခ်က္ျခင္းေပးပို႔ ရမည္။

(၆) တရားရံုးက ထိုေယာက်္ားႏွင့္ မိန္းမတို႔သည္ ပုုဒ္မ ၂၀ ၊ ပုဒ္မခြဲ (၁)၏ အဓိပၸါယ္အရ လင္ မယား ျဖစ္သည္ဟု ဆံုးျဖတ္ လွ်င္ မွတ္ပံုတင္အရာရွိသည္ ထိုတရားရံုး၏ အမိန္႔အတိုင္း ထိမ္းျမားမွဳ သက္ေသခံ မွတ္ပံုတင္ စာအုပ္တြင္ လိုအပ္သည့္ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားျပဳ၍ ထိုမွတ္ပံုတင္စာအုပ္တြင္ သက္ ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ားကို မူရင္းထပ္တူေလးေစာင္ေရသြင္းရမည္။ ထို႔ျပင္ မွတ္ပံုတင္ အရာရွိသည္ ထိုမွတ္ပံုတင္စာအုပ္တြင္ လက္မွတ္ထိုးျပီး ေနာက္ ပုဒ္မ ၁၇ တြင္ သတ္မွတ္ထား သည့္ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္။

 (၇)  ျမိဳ႕နယ္တရားမ တရားရံုးမွ ခ်က္မွတ္ထားေသာ အမိန္႔ကို ထိုရံုးတည္ရွိရာေဒသတြင္ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိ သည့္ တရားရံုး၌ အယူခံခြင့္ ရွိေစရမည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္တရားမရံုးမွ ခ်မွတ္ေသာအမိန္႔ကို တရားရံုးခ်ဳပ္ ၌အယူ၀င္ခြင့္ရွိေစ ရမည္။ အယူခံမွဳတြင္ ခရိုင္တ၇ားမရံုးက သို႔တည္းမဟုတ္ တရားရံုးခ်ဳပ္က ခ်မွတ္ေသာအမိန္႔သည္ အျပီးသတ္ျဖစ္ရ မည္။

 ၂၂။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ေယာက်္ားက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမကို ထိမ္းျမားရန္ကတိျပဳလွ်င္ ထိုေယာက်္ားသည္ ထိုမိန္းမကို ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားရန္ကတိျပဳမည္ဟု မွတ္ယူရမည္။

   ၂၃။     ဟိႏၵဘာသာ ဆိ(ခ္)ဘာသာ၊ ဂ်ိႏၵဘာသာအရပ္ရပ္ကို ကိုးကြယ္ေသာ ပစၥည္းမခြဲေ၀ရေသးသည့္ အိမ္ေထာင္သားစု၀င္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမႏွင့္ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားလွ်င္ သို႔တည္း မဟုတ္ ထိမ္းျမားခဲ့သည္ဟု မွတ္ယူျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူသည္ ထိုအိမ္ေထာင္သားစုမွ ခြဲခြာျပီဟု မွတ္ယူရမည္။ ထို႔ျပင္ ပစၥည္းခြဲေ၀ျခင္းမျပဳမီ ထိုသူေသဆံုးလွ်င္ ထိုသူပိုင္သည့္ ဆိုင္ရာဆိုင္ခြင့္သည္ ထိုသူ၏မယားႏွင့္ သားသမီးမ်ားသို႔ သက္ေရာက္ရမည္။

 ၂၄။     (၁) ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားသူတို႔၏ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိမ္းျမားခဲ့သည္ဟု မွတ္ယူျခင္းခံ ရသူတို႔ ၏ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္ခြင့္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ကိစၥအားလံုးကို ထိုသူတို႔ႏွင့္ ထိုသူတို႔မိသားစုအားလံုးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျမန္မာလူမ်ိဳးခ်ည္းျဖစ္ဘိသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာဓမၼသတ္အတိုင္း ဆံုးျဖတ္ရမည္။

             (၂) ဤပုဒ္မႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၆ ပါ ကိစၥမ်ားအလို႕ငွာ မိသားစုဆိုသည့္ စကားရပ္တြင္ တရား၀င္လင္ တရား၀င္မယား သို႔တည္းမဟုတ္ မယားမ်ားႏွင့္တရား၀င္သားသမီးမ်ားပါ၀င္ရသည္။

 ၂၅။     (၁) လင္မယားကြာရွင္းမွဳကိစၥ၊ ပစၥည္းခြဲေ၀မွဳကိစၥ၊ သားသမီးထိန္းသိမ္းမွဳကိစၥတို႔ဆိုင္ရာ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼသတ္၏ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားၾကသူတုိ႔အေပၚသို႔ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိမ္းျမားခဲ့ၾက သည္ဟု မွတ္ယူျခင္းခံရသူတုိ႔အေပၚသို႔ ထိုသူတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာ လူမ်ိဳးျခင္း ျဖစ္ဘိ သကဲ့သို႔ အာဏာသက္ ေရာက္ရမည္။ ခၽြင္းခ်က္၊   ၊ သို႔ရာတြင္ တရားဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာရွိေသာ ဘာသာေရးဓေလ့ ထံုးစံတခုကျဖစ္ေစ၊ ထိုသို႔ေသာ ဘာသာေရး ဓေလ့ထံုးစံကို အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစသည့္ တရားဥပေဒတခုခုကျဖစ္ေစ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္ သည့္ ေယာက်္ားတစ္ဦး အား ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမတစ္ဦးႏွင့္ လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းဖက္ေနျခင္းကို ခြင့္မျပဳသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုေယာက်္ားက ထိုမိန္းမကိုကြာရွင္းလိုလွ်င္ ကြာရွင္းႏိုင္သည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုေယာက်္ားက ထိုမိန္းမကို ကြာရွင္းလိုလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္စြန္႔ခြာလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ ညွင္းပန္းႏွိပ္ စက္ရာ ေရာက္သည္ျဖစ္ေစ ၊ မေရာက္သည္ျဖစ္ေစ ရက္စက္သည့္ အျပဳအမူ အား စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ျပဳလွ်င္ အဆိုပါဓေလ့ထံုးစံက သို႔တည္းမဟုတ္ တရားဥပေဒက မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ-

     (က) ထိုေယာက်္ားသည္ ႏွစ္ဦးပိုင္ပစၥည္းမ်ားမွ မိမိရထိုက္ေသာအစုကို စြန္႔လြတ္ရမည့္အျပင္ ဗုဒၶဘာသာမိန္းမအား ေလ်ာ္ေၾကးေပးရမည္။

             (ခ ) ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမသည္ သားသမီးမ်ားအားလံုးကို ထိန္းသိမ္းခြင့္ကိုရရွိရမည္။ ထို႔အျပင္-

             (ဂ) ထိုသူသည္ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီးမ်ားအတြက္ ခေလးစရိတ္ေပးရမည္။

(၂) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ခဲ့ေသာ မိန္းမတစ္ဦးသည္ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ မဟုတ္သည့္ေယာက်္ားႏွင့္ လင္မယားအျဖစ္ေပါင္းဖက္ေနစဥ္ ဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္လွ်င္ ထိုသူတုိ႔သည္ ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားၾကဘိသကဲ့သို႔ ပုဒ္မ၂၄ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၅ (၁) ပါျပဌာန္းခ်က္မ်ား သည္ ထိုသူ တို႔ႏွင့္သက္ဆိုင္ရမည္။ ခၽြင္းခ်က္ ၊ ၊ သို႔ရာတြင္ ထိုမိန္းမသည္ ဗုဒၶဘာသာသို႔ကူးေျပာင္းကိုး ကြယ္သည့္အခါ တရား ဥပေဒကဲ့သို႔ အာဏာရွိေသာ ထိုေယာက်္ား၏ ဘာသာေရးထံုးစံတခုခုကျဖစ္ေစ ထိုသို႔ေသာ ဘာသာေရး ဓေလ့ထံုးစံ ကို အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစမည့္ တရားဥပေဒတခုခုကျဖစ္ေစ ထိုေယာ က်္ား အားဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမႏွင့္ လင္မယား အျဖစ္ ေပါင္းဖက္ေနျခင္းကို ခြင့္မျပဳသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ကြာရွင္းလိုေသာ္ ထိုမိန္းမသည္ ဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူး ေျပာင္းကုိးကြယ္သည့္ေန႔မွ သင့္ေလွွ်ာ္ သည့္ ကာလ အပိုင္း အျခားတြင္ ထိုေယာက်္ားကျဖစ္ေစ ထိုမိန္းမကျဖစ္ေစ ကြာရွင္းႏိုင္သည္။ ထိုအေၾကာင္းေၾကာင့္-

      (က) ထုိေယာက်္ားက ထိုမိန္းမကို ကြာရွင္းလွ်င္-

   -  ဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းကုိးကြယ္ျခင္းမျပဳမီက ထိုမိန္းမေနထိုင္ရသည့္ အတန္းအစား အေျခ အေန ေအာက္မေလ်ာ့ေသာ အတန္းအစားအေျခအေနတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ လံုေလာက္ သည့္ လစဥ္စရိတ္ကို ထိုမိန္းမေနာက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းမျပဳသမွ်ကာလပတ္လံုး ထိုေယာက်္ားက ထိုမိန္းမ အားေပးရမည္။

 -  ထိုမိန္းမဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ျခင္းမျပဳမီက ထိုမိန္းမတစ္ဦးတည္းပိုင္ျဖစ္ေသာ ပစၥည္းအား လံုးကို ထိုမိန္းမရပိုင္ခြင့္ရွိရမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုသို႔ကူးေျပာင္းကိုးကြယ္ျခင္းမျပဳမီက ထိုေယာက်္ား တစ္ဦးတည္းပိုင္ ျဖစ္ေသာ မည္သည့္ကိစၥကိုမွ် ထိုမိန္းမရရွိခြင့္မရွိေစရ

  -  ထိုမိန္းမသည္ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီးအားလံုးထိန္းသိမ္းခြင့္ကို ရရွိရမည္။ ထို႔အျပင္

  -  ထိုေယာက်္ားသည္ အဆိုပါအရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီးမ်ားအတြက္ ကေလးစရိတ္ေပးရ မည္။

    (ခ) ထိုမိန္းမက ထိုေယာက်္ားကိုကြာရွင္းလွ်င္-

 -  ထိုမိန္းမက ဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္း ကိုးကြယ္ျခင္းမျပဳမီက၊ ထိုမိန္းမတဦးတည္းပိုင္ျဖစ္ေသာ ပစၥည္း မွ  တပါး ထိုေယာက်္ားတဦးတည္းပုိင္ေသာ မည္သည့္ပစၥည္းကိုမွ် ထိုမိန္းမရခြင့္မရွိေစရ။

  -        ထိုမိန္းမသည္ အရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီးအားလံုးထိန္းသိမ္းခြင့္ရရွိရမည္။

 -        ထိုေယာက်္ားသည္ အဆိုပါအရြယ္မေရာက္ေသးသည့္ သားသမီးမ်ားအတြက္ ခေလးစရိတ္ေပးရ မည္။ ရွင္းလင္းခ်က္။   ။ ဤပုဒ္မပါ ဘာသာေရးဓေလ့ထံုးစံဆိုသည့္စကားရပ္၌ ဘာသာဆိုသည္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္သည့္မိန္းမနဲ႔ ေပါင္းဖက္သည္မွစ၍ ထိုမိန္းမ၏လင္ေယာက်္ားအစဥ္ တစိုက္ကိုးကြယ္ သည့္ ဘာသာဆိုလိုသည္။

   (၃)     ဤပုဒ္မပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားသည္ အက္ဥပေဒစတင္ အာဏာမတည္မီက ေျခာက္လအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမနဲ႔ ထိုမိန္းမ၏ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္သည့္ လင္ေယာက်္ားတို႔ျဖစ္ပြားေသာ (အာဏာရ တရားရံုးက ဒီကရီခ်မွတ္ျပီးသည့္ လင္မယားကြာရွင္းမွဳကိစၥမပါ) လင္မယားကြာရွင္းမွဳကိစၥ သို႔မဟုတ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမကို စြန္႔ခြာသြားသည့္ကိစၥ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ညွင္း ပန္းႏွိပ္ စက္ရာေရာက္သည္ျဖစ္ေစ မေရာက္သည္ျဖစ္ေစ ရက္စက္သည့္အျပဳအမူအားျဖင့္ စိတ္ဆင္း ရဲေအာင္ ျပဳလုပ္သည့္ကိစၥအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ရမည္။

 ၂၆။     ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားၾကသူတုိ႔၏ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိမ္းျမားခဲ့ၾကသည္ဟု မွတ္ယူျခင္းခံရ သူ တို႔၏ အေမြဆက္ခံမွဳႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ကိစၥအားလံုးကုိ ထိုသူတို႔ႏွင့္ ထိုသူတို႔၏မိသား စုအား လံုးသည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျမန္မာလူမ်ိဳးခ်ည္းျဖစ္ဘိသကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼသတ္အတိုင္း ဆံုးျဖတ္ရမည္။

၂၇။     ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ ထိမ္းျမားသည္ဟု မွတ္ယူျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူႏွစ္ ဦးမွ ဖြားျမင္ေသာ သားသမီးမ်ားသည္ တရား၀င္ သားသမီးမ်ားျဖစ္သည္ ဟုတ္ မွတ္ယူရမည္။

 ၂၈။     မည္သူမဆို မဟုတ္မမွန္သည္လည္းျဖစ္၍ မဟုတ္မမွန္ဟု မိမိသိသည္လည္းျဖစ္ေသာ သို႔မဟုတ္ ယံုၾကည္သည္လည္းျဖစ္ေသာ ေဖာ္ျပခ်က္ပါရွိသည့္ (ဤအက္ဥပေဒအရ ျပဌာန္းထားေသာ) ထုတ္ေဖာ္ခ်က္ ကို၄င္း၊ ထိုသုိ႔ေသာ သက္ေသခံ လက္မွတ္ကိုေသာ္၄င္း ျပဳလုပ္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ လက္မွတ္ထိုးလွ်င္ သို႔မဟုတ္ မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသခံလွ်င္ ထိုသူသည္ ရာဇသတ္ႀကီးပုဒ္မ ၁၉၉ အရ ျပစ္မွုက်ဴးလြန္သည္ဟူ၍ မွတ္ယူရမည္။

  ၂၉။     မည္သည့္မွတ္ပံုတင္အရာရွိမဆို-

  (၁) ဆိုင္ရာအေၾကာင္းၾကားစာရရွိလွ်င္ ထိုအေၾကာင္းၾကားစာကို ပုဒ္မ ၈ အရ ေၾကျငာျခင္းမျပဳဘဲ သို႔မဟုတ္-

     (၂) ဆိုရာအေၾကာင္းၾကားစာကို မိမိရရွိျပီးေနာက္ ၁၄ ရက္အတြင္း သို႔တည္းမဟုတ္-

   (၃) ထိမ္းျမားမည့္ မိန္းမသည္ အသက္ ၂၀ မျပည့္ေသးလွ်င္ ထိုမိန္းမ၏မိဘထံမွ ျဖစ္ေစ ၊ မိဘေသ ဆံုးလွ်င္ အုပ္ထိန္းသူထံမွျဖစ္ေစ လိုအပ္သည့္ သေဘာတူခ်က္ကုိရရွိျပီးမဟုတ္ဘဲ သို႔တည္းမဟုတ္

  (၄) ပုဒ္မ ၁၁ ပုဒ္မခြဲ(၁)၊ ပုဒ္မ ၁၂ ပုဒ္မခြဲ (၃) အပိုဒ္(က)၊ ပုဒ္မ ၁၂ ပုဒ္မခြဲ (၆) အပုိဒ္ (ခ) တခုခုပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္၍ သိလ်က္ႏွင့္ တမင္ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမားေပးလွ်င္ ထိုအရာရွိ သည္ တႏွစ္ထိ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ ၅၀၀ ထက္မပိုေသာ ေငြဒဏ္ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ျခင္းခံထိုက္ေစရမည္။

  ၃၀။     ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠဌသည္ ဤအက္ဥပေဒပါကိစၥမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရန္အလို႔ငွာ နည္း ဥပေဒ မ်ားျပဳႏုိင္သည္။

 ၃၁။   ဗုဒၶဘာသာ၀င္မိန္းမမ်ား အထူးထိမ္းျမားမွဳႏွင့္ အေမြဆက္ခံမွဳ အက္ဥပေဒ (၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက္ဥပေဒအမွတ္၂၄)ကို ဤ အက္ဥပေဒျဖင့္ ရုပ္သိမ္းလိုက္သည္။

  
 

အထက္ေဖာ္ျပပါ အက္ဥပေဒအရ အျခားေသာ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၊ ဓေလ့ထံုးထမ္းမ်ားႏွင့္ ဤဥပေဒျပဌာန္း ခ်က္မ်ားသည္ မည္သို႔ပင္ ဆန္႔က်င္ေစကာမူဤအက္ဥပေဒက လႊမ္းမိုး၍ ဘာသာျခားေယာက်္ားတိုင္းအေပၚ အာဏာ သက္ေရာက္ေစေပသည္၊ ဤအက္ဥပေဒ၏ အေရးႀကီးလွေသာ ျပဌာန္းခ်က္မွာ ပုဒ္မ ၂၀ ျဖစ္၍ ဘာသာျခား ေယာက်္ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးတို႔၏ ေပါင္းဖက္ေနထိုင္ျပဳမူၾကျခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ ထံုးထမ္းအရ ေနထိုင္ ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါက ၄င္းတို႔ ေပါင္းသင္းခ်ိန္ကပင္လွ်င္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့ သည္ဟု မွတ္ယူရသည့္အျပင္ ၄င္းတို႔ေပါင္း သင္းခ်ိန္ကပင္လွ်င္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့သည္ဟု မွတ္ယူရသည့္ အျပင္ ၄င္းတို႔စတင္ေပါင္းသင္းခ်ိန္ကပင္လွ်င္ထိမ္းျမားလက္ထပ္ခဲ့သည္ဟုမွတ္ယူရသည့္အျပင္ ၄င္းတို႔စတင္ေပါင္း ခဲ့ သည့္ ေန႔မွစ၍ မည္သည့္အခါမဆို ဤအက္ဥပေဒ အရ မွတ္ပံုတင္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ျပဌာန္းခ်က္ျဖစ္သည္။ ၄င္းျပင္ ပုဒ္မ ၂၅ တြင္လည္း ဤအက္ဥပေဒအရ ထိမ္းျမား ၾကသူ (သို႔) ထိမ္းျမားခဲ့ၾကသည္ဟု မွတ္ယူျခင္း ခံရသူမ်ား၏ လင္မယားကြာရွင္းမွဳ၊ပစၥည္းခြဲေ၀မွဳ၊သားသမီးထိန္းသိမ္းမွဳမ်ား တြင္ ျမန္မာဓေလ့ထံုးထမ္းဥပေဒ အရ ဆံုးျဖတ္ရမည္ဟု လည္း ျပဌာန္းထားေပသည္။ ၄င္းပုဒ္မ၏ ခၽြင္းခ်က္တြင္ ဘာသာျခင္းေယာက်္ားက ကြာရွင္းလိုျခင္း (သို႔) စြန္႔ခြာျခင္း (သုိ႔) ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းျပဳပါက ၄င္းေယာက်္ားသည္ ႏွစ္ဦးပိုင္ပစၥည္းမွ မိမိရပိုင္ခြင့္အစုကို စြန္႔ရမည့္ျပင္ မိန္းမအားေလ်ာ္ေၾကးေပးရမည္ဟု၄င္း၊ မိန္းမသည္ သားသမီး ထိန္းသိမ္းခြင့္ကိုရရွိမည္ဟု၄င္း၊အရြယ္မေရာက္သူကေလးမ်ားအား စားစရိတ္ေပးျခင္း၊  ျပဳရမည္ဟု၄င္း၊ ျပဌာန္းထား ေပသည္။ ၄င္းျပင္ ဤအက္ဥပေဒတြင္ ဘာသာျခင္းႏွင့္လက္ထပ္ျခင္းကို ကန္႔ကြက္ပိုင္ခြင့္ မည္သုိ႔လက္ထပ္လွ်င္ တရား၀င္ျခင္း စသည့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား လည္း ပါရွိသည္ျဖစ္ရာ၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ဤအက္ဥပေဒကို ေက်ညက္စြာ နားလည္သေဘာေပါက္သင့္ေပသည္။ မိမိတို႔ နားလည္သည္ႏွင့္အမွ် ဘာသာျခား ႏွင့္ လက္ထပ္ၾကေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုလည္း ဤအက္ဥပေဒပါျပဌာန္းသည့္ ခံစားခြင့္မ်ားကို တဆင့္ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ခ်ျခင္းျဖင့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္မ်ား ရရွိႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္ေပသည္၊ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဤအက္ဥပေဒသည္၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အနစ္နာခံခဲ့ၾကရေသာ ဘာသာျခားေယာက်္ားႏွင့္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လက္ထပ္ခဲ့ၾကသည့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရး မ်ားကို ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးထမ္းႏွင့္အညီ မဆံုးရႈံး မနစ္နာေစရန္ ဥပေဒျဖင့္ တိတိ က်က် ျပဌာန္း ခ်က္တရပ္ ပင္ျဖစ္ေပသည္။

         

မမသီရိ
၂၉ ဇြန္ ၂၀၁၂